Genel sağlık sigortası (GSS), tüm çalışanları kapsadığı gibi, çalışmayan veya herhangi bir geliri olmayan kişiler de dâhil olmak üzere toplumun tümünü ilgilendiren bir sigorta kolu. Hastanelerde tedavi görmek ve devletin sunduğu sağlık imkânlarından yararlanmak için herkesin genel sağlık sigortası kapsamında olması gerekiyor. Ay içinde 30 günden az çalışan sigortalıların bu hizmetlerden yararlanabilmesi için kaç gün sigortalı olmaları gerektiği, ilgili mevzuat hükümlerinde bulunuyor.

Kimler Kısmi Çalışan Kabul Edilir?

Genel sağlık sigortası primini tam ay olarak ödenmediği çalışmalar aşağıdaki şekillerde karşımıza çıkabilir:

• Part Time Çalışanlar: Bu çalışanlar, kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştıkları iş yerinin haftalık çalışma süresinin en fazla 3’te ikisi kadar çalışırlar. Tam zamanlı çalışanların haftada 45 saat çalıştığı iş yerlerinde, kısmi süreli çalışanlar en fazla 30 saat çalışabilirler.
• Çağrı Üzerine Çalışanlar: Çalışan çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesi ile işe çağrıldığında, işverenle birlikte belirlenen sürede çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanan işçileri ifade eder.
• Çalıştığı Saat Kadar Ücret Alanlar: İşverenle ücretini saat üzerinden anlaşan ve çalıştığı saat kadar ücret kazanan, toplam çalışma saati üzerinden hesaplanan prim gün sayısı 30 günden az olan kişileri ifade eder.
• Ev Hizmetlerinde Çalışanlar: Bu kişilerin sigortalılığı ile ilgili hükümler 10 günden az ya da çok çalışmalarına göre belirlenmiştir. Tam zamanlı çalışanlar hariç, ay içinde 30 günden az ev hizmetlerinde çalışanlar bu kapsamda değerlendirilebilir.

GSS Prim Tamamlamasındaki Yasal Düzenlemeler

Ay içinde 30 günden az çalışan kişilerin çalışmadıkları günler SGK’ya eksik gün olarak bildiriliyor. Bugünler için işverenlerin, prim ödememeleri gerekiyor. Dolayısıyla ayın 30 güne tamamlanması durumu ortaya çıkıyor. Bazı istisnai durumlarda eksik günleri 30 güne tamamlamaya gerek kalmadan sağlık hizmetlerinden yararlanmak mümkün.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 88. maddesinde, 30 günden az çalışan kişilerin genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlaması gerektiği belirtiliyordu. Bu zorunluluk önce 30 günden az çalışmalar içindi, fakat daha sonra da 20 günden az çalışmalar için olmak üzere değiştirilmişti. Son düzenleme ise 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapıldı, 1 Nisan tarihinde yürürlük kazandı.

Son düzenleme ile 10 günden fazla ev hizmetlerinde çalışanların genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunluluğu ortadan kaldırıldı. Kısmi süreli çalışanlar içinse, zorunluluk 8 gün ve daha az çalışanlar için zorunlu hale geldi.

Hangi Durumlarda GSS Primlerimi Tamamlamalıyım?

• Part time çalışanlar, ay içinde 8 günden az çalışmışlarda, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlamak zorunda. Ayda 8 günden fazla çalışması olan işçilerin, ayrıca GSS primi ödemelerine gerek yok. Bu kişiler genel sağlık sigortası prim ödemeleri ay içinde 30 gün olmasa bile, 8 günden fazla çalışması olduğu için genel sağlık sigortası kapsamında değerlendiriliyor.
• Aynı şekilde, çağrı üzerine çalışan kişiler de ay içindeki toplam çalışma günü 8 gün veya daha az olan kişilerin de, genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlaması gerekiyor.
• Saat karşılığı ücret alan ve ay içindeki toplam çalışma günü 8 gün veya altında olan kişiler de eksik kalan günler için genel sağlık sigortası primi ödemek durumunda.
• Son olarak, kişi 8 günden az kısmi çalışsa dahi, bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişiyse, genel sağlık sigortası primini 30 güne tamamlaması gerekmiyor. Örneğin, eşi 4/a kapsamında sigortalı olarak çalışan bir kişi, ay içinde çalışmadığı günler nedeniyle genel sağlık sigortası primi tamamlamak zorunda değil.
• İsteğe bağlı sigorta ödeyerek ayın tamamında sigortalı olanlar, ayrıca genel sağlık sigortası primi ödemezler.
• Özel sandıklara tabi çalışanların genel sağlık sigortası primi ödeme zorunlulukları bulunmuyor.
• Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalışanların genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlama zorunluluğu da kaldırıldı.